Een aantal Kamerleden heeft een motie ingediend waarin zij de regering verzoeken in gesprek te gaan met sociale partners in het onderwijs en de zorg om de externe inhuur van docenten of verpleegkundigen te beheersen. De Kamerleden refereerden aan de AVS-peiling van september 2019 waarin de AVS onder haar leden onderzoek deed naar het personeelstekort in het basis- en speciaal onderwijs en het (soms noodgedwongen) gebruikmaken van zzp’ers, bemiddelaars, uitzendbureaus of headhunters. De motie is verworpen.
Uit de peiling bleek dat bij 72 procent van de schoolleiders sprake is van een personeelstekort en dat dit de grootste uitdaging voor schoolleiders is. Schoolleiders besteden buitenproportioneel veel tijd aan het regelen van vervangingen. “Schoolleiders zijn een ontzettend belangrijke factor in het verlagen van de werkdruk, behouden van personeel en het aantrekken van kwalitatief goede leraren”, aldus AVS-voorzitter Petra van Haren destijds. “Maar door het toenemende tekort aan leraren gaat daar steeds meer tijd inzitten. Die toenemende druk op schoolleiders is een gevaar voor de samenleving omdat onderwijs daarmee onder druk komt te staan. Het tekort aan schoolleiders betekent op de korte termijn een probleem voor leraren en op de lange termijn voor de kwaliteit van het onderwijs.”
Bijna een kwart (22 procent) van de schoolleiders had in schooljaar 2018-2019 gebruikgemaakt van zzp’ers en circa een derde (36 procent) schakelde bemiddelaars, uitzendbureaus of headhunters in. Een uitzendkracht kost 30 tot 50 procent meer, waardoor er minder geld overblijft voor vaste krachten. Van Haren destijds in de Volkskrant: “Het inzetten van uitzendbureaus is geen structurele oplossing voor het lerarentekort. Een uitzendkracht kost 30 tot 50 procent meer, dan blijft er steeds minder geld over voor vaste krachten.” Toch vindt de AVS-voorzitter dat een verbod niet nodig is. “Een schooldirecteur heeft altijd zelf de keuze om gebruik te maken van een uitzendbureau of niet.”
Uit de peiling kwam ook naar voren dat de helft van de basisschooldirecteuren en directeuren in het speciaal onderwijs vindt dat commerciële bemiddeling op scholen wettelijk verboden moet worden. Veel schoolleiders storen zich aan het feit dat sommige bemiddelaars leraren lokken met extra’s die zij zelf niet kunnen bieden, zoals een hoger instapsalaris. Bovendien worden uitzendkrachten niet alleen ingezet bij het vervangen van zieke docenten, ook reguliere vacatures worden steeds vaker op deze manier ingevuld.
Het is niet bekend hoeveel geld er precies aan uitzend- en detacheringsbureaus wordt uitgegeven. Het gaat mogelijk om miljoenen euro’s.